Béo phì “bạn đồng hành” của gout
Danh mục bài viết
Bệnh gout và béo phì có liên hệ gì với nhau
Bệnh gout được hình thành do sự kết đọng của tinh thể muối urat trong các khớp xương gây ra các triệu chứng điển hình là sưng đỏ, đau nhức và hạn chế vận động. Đây là một dạng rối loạn chuyển hoá.
Béo phì là tình trạng tích lũy mỡ quá mức và bất bình thường tại toàn thân hay một vùng cơ thể khiến sức khỏe bị ảnh hưởng. Thừa cân, béo phì có nguyên nhân chính là do sự mất cân bằng giữa năng lượng nạp vào cơ thể và năng lượng tiêu hao.
Bệnh gout và béo phì có chung một đặc điểm là đều bị bệnh do rối loạn chuyển hóa. Tuy nhiên, ở người béo phì, tình trạng rối loạn không chỉ xảy ra đối với một mình Protid mà còn với cả Lipid và Glucid.
Mặc dù, nguyên nhân trực tiếp gây bệnh gout không phải là béo phì nhưng đây cũng là một yếu tố có nguy cơ rất lớn dẫn đến căn bệnh này.
Theo một số nghiên cứu về sự liên quan giữa nồng độ axit uric máu và trọng lượng cơ thể cho thấy: Ở những người có trọng lượng cơ thể tăng trên 10%, tỷ lệ bệnh gout tăng rõ rệt hơn so với người bình thường.
Béo phì khiến cho axit uric máu bị tăng tổng hợp và giảm thải axit uric niệu. Từ đó, gây tăng axit uric trong máu.
Vì sao người béo phì dễ bị Gout
- Tăng mỡ máu khiến khả năng thải trừ axit uric niệu bị giảm
Đa số tình trạng tăng mỡ máu, dẫn đến khả năng đào thải acid uric qua đường niệu giảm là tình trạng thường gặp ở những người béo phì.
Nhưng đồng thời, nồng độ acid uric trong máu tăng cao do khả năng tổng hợp acid uric lại tăng lên.
Vì vậy, kết hợp cả 2 yếu tố trên sẽ dễ gây bệnh gout. Và các số liệu nghiên cứu gần đây cho thấy, có khoảng 50% người bị bệnh gout bị thừa cân trên 20% trọng lượng cơ thể. Cùng với đó, cũng có 70% người bị gout (gút) kèm theo bệnh mỡ máu.
- Chế độ ăn uống nhiều chất béo và chất đạm
Người bị bệnh béo phì đa số thường có thói quen ăn nhiều những thực phẩm chứa nhiều chất béo và chất đạm như nội tạng động vật, thịt đỏ, hải sản, đồ chiên rán… Tất cả các loại thực phẩm này đều chứa hàm lượng purin rất lớn và sẽ được chuyển hóa thành axit uric – đây là nguyên nhân khiến cho người béo phì dễ bị gout.
- Sử dụng nhiều bia rượu
Bia, rượu là hai loại đồ uống có hàm lượng purin nhiều hơn bất kỳ loại đồ uống có cồn nào, đặc biệt là bia. Thông qua 2 cơ chế, sản xuất acid uric trong cơ thể tăng do bia cũng đồng thời làm giảm bài tiết acid uric qua đường tiểu, uống nhiều bia không những có thể gây ra béo phì mà còn đồng thời làm tăng nguy cơ mắc bệnh gout.
Các triệu chứng thường gặp
So với người bình thường, các triệu chứng của bệnh Gout ở người béo phì cũng tương đương như vậy. Biểu hiện đặc trưng là các đợt viêm cấp tính gây đau dữ dội, nóng, sưng, đỏ ở khớp, thường ở ngón chân cái. Cụ thể:
- Các cơn đau thường xuất hiện vào ban đêm một cách đột ngột hoặc xuất hiện sau khi ăn bữa ăn nhiều rượu bia hoặc nhiều chất đạm.
- Các cơn đau có thể kéo dài từ 2-3 ngày hoặc 5-6 ngày rồi biến mất mà không để lại di chứng. Tuy nhiên, các cơn đau này rất dễ tái phát.
- Các cơn đau có thể kèm theo sốt nhẹ, sợ lạnh và mệt mỏi.
- Cơn đau khác có thể xuất hiện sau vài tuần hoặc mấy tháng sau, các cơn đau này cũng dữ dội và bất ngờ như cơn đau trước.
- Bệnh tái phát theo từng đợt với xu hướng các đợt viêm xuất hiện ngày càng nhiều hơn và thời gian các đợt viêm khớp ngày càng dài ra khiến lâu khỏi hơn, đồng thời, số khớp bị bệnh ngày càng nhiều hơn. Trong trường hợp không được điều trị dứt điểm, bệnh sẽ có thể chuyển thành mãn tính sau khi kéo dài vài năm.
- Các cơn đau gout khi đã ở giai đoạn mãn tính, sẽ quay trở lại thường xuyên hơn và dần sẽ có các hạt tophi được hình thành dưới da.
- Bên cạnh đó, tinh thể urat khi bị gút mạn tính có thể lắng đọng trong thận tạo thành sỏi thận và gây nguy cơ bị bệnh suy thận.
Phòng ngừa bệnh Gout cho người béo phì
Đối với người béo phì, biện pháp tốt nhất để phòng tránh bị Gout là kiểm soát cân nặng ở mức lý tưởng. Có thể dựa vào chỉ số khối cơ thể (BMI = Cân nặng/ chiều cao trong đó: cân nặng tính bằng kilogam và chiều cao tính bằng mét) để biết cân nặng lý tưởng của mỗi người.
WHO cho biết, chỉ số từ 18,5 – 24,9 là chỉ số BMI lý tưởng. Tuy nhiên, theo phân loại béo phì cho cộng đồng các nước châu Á, người Việt Nam chúng ta chỉ nên có BMI từ 18,5 – 22,9.
Để giảm nguy cơ mắc bệnh Gout nói riêng và bệnh khác nói chung, người bị bệnh béo phì cần có chế độ ăn uống lành mạnh và tập luyện để giảm cân.
- Hạn chế 3 nhóm thực phẩm: Các loại thịt đỏ, dầu mỡ và tinh bột. Nguyên nhân là bởi dầu mỡ sẽ khiến tình trạng thừa cân, béo phì nghiêm trọng hơn khi tiêu thụ nhiều các loại thực phẩm này. Điều này cũng đồng nghĩa làm tăng nguy cơ rối loạn chuyển hóa axit uric máu và mỡ máu.
- Ăn nhiều rau xanh, hoa quả ít ngọt nhằm mục đích tăng cường chất xơ cho cơ thể.
- Đối với các loại thực phẩm chứa nhiều nhân purin như nội tạng động vật, thịt đỏ, hải sản…cần tuyệt đối tránh xa.
- Các loại đồ uống có các chất kích thích và cồn như rượu, bia, cà phê, thuốc lá…cũng cần hạn chế tối đa.
Bên cạnh đó, người béo phì khi mắc bệnh Gout cũng cần có những biện pháp để kiểm soát chỉ số axit uric nhằm mục đích tránh bệnh trở nặng đồng thời giúp phòng ngừa các biến chứng.
Quan tâm: Béo phì và bệnh tim mạch – Sự tương quan chặt chẽ
Kết luận: Người béo phì khi mắc bệnh Gout sẽ có nhiều nguy hiểm hơn so với người bình thường. Bởi vậy, với người béo phì khi bắt đầu xuất hiện những biểu hiện của bệnh gout cần đến ngay các cơ sở y tế uy tín để thăm khám và chẩn đoán tình trạng bệnh của mình. Giúp cho việc điều trị đạt hiệu quả cao nhất và không gây biến chứng cho người bệnh. |